Büyük Kan Dolaşımı
Büyük Kan Dolaşımı, kan damarları vücudun her bir noktasını dolaşarak gerekli olan kanı vücudun her noktasına seri bir şekilde taşır. Vücutta bulunan damarlar düz bir şekilde açılacak olsalar damarların toplam uzunlukları yaklaşık 100 bin kilometre civarında olacaktır. Vücudun herhangi bir yerinde en ufak bir çizik bile olsa kan akmaya başlaması buna en iyi örnektir.
Çünkü bu kanlar damarlar sayesinde hücrelerin ihtiyacı olan besinleri taşır. Sağlıklı bir kişinin vücudunda ortalama olarak 6-7 litre kan kan bulunur. Bu kanın içinde yarı oranda plazma adı verilen bir sıvı ve diğer yarı oran kadar da kan hücreleri bulunur. Kan hücrelerinde akyuvarlar, alyuvarlar ve trombosit adı verilen kan hücreleri bulunur. Kanın rengi ise alyuvarların içinde bulunan ve hemoglobin adı verilen demir ve proteinden oluşan bir madde sayesinde kırmızıdır. Sağlıklı bir yetişkin kişinin vücudunun her bir mikro litresinde ortalama olarak 4-6 milyon alyuvar, 7-10 bin akyuvar ve 400-500 bin kadar trombosit bulunur. Vücuttaki hücrelerin sağlıklı çalışabilmesi için gerekli olan oksijen damarlardan akan kan sayesinde hücrelere ulaşır. Kalp ve damarlarda bulunan kanın vücutta dolaşan sistemine dolaşım sistemi adı verilir. Kan dolaşımı genel olarak vücuttaki oksijen alışverişini yapmasını, enerjiyi sağlayan karbonhidratların ve proteinlerin dokulara dağılmasını, hormonların gereken fonksiyonlarını yerine getirmesini sağlayan hayati öneme sahip bir dokudur. Bu fonksiyonlar çeşitli hücreler ve plazma adı verilen sıvı sayesinde gerçekleşir.
Büyük kan dolaşımında ise oksijen bakımından zengin kan sol karıncıktan çıkar. Vücutta dolaşırken hücrelerde birikmiş olan karbondioksiti de içine katarak kalbin sağ kulakçığına gelir. Kalbin sürekli olarak kasılıp gevşemesiyle kan ile lenfler vücudun büyük bir kısmında dolaşır ve besinleri dokulara ulaştırarak artık maddeleri kandan uzaklaştır. Sol kulakçıktan sol karıncığa geçiş yapan kan oradan da diğer atardamarlara devredilerek tüm organ ve dokulara kadar ilerleyerek kılcal damarlar sayesinde toplardamarlara geçiş yapar. Kanın yapısı kanda olan kan hücreleri ve kan plazması denilen sıvı kısımlar yer alır. Görevi besinleri ve atık maddeleri taşımak olan kan plazmasının %90'ı su ve geri kalan %10'u da protein, yağ ve karbonhidrattan meydana gelir. Kan görevini yerine getirirken akışkandır. Fakat vücutta gerçekleşen bir yaralanma halince vücudu koruyabilmesi için pıhtılaşabilir özelliğe sahiptir. Pıhtılaşma işlemi kanın plazma adı verilen sıvı kısmında yer alan çeşitli proteinler sayesinde sağlanır.
Büyük kan dolaşımı sisteminde bulunanlar kalp, damarlar ve kan olarak bilinir. Büyük kan dolaşımı sisteminin önemli bir parçası olan kalp göğüs hizasında ve iki akciğer arasında bulunur. En önemli bir parçası olmasının sebebi ise bir pompa görevi görerek bütün kanı tüm vücuda pompalamasıdır. Ayrıca kalbin bir bölümü de kanı vücuda pompalarken diğer vücuttaki kanı emerek yeniden kalbe geri getirir. Büyük dolaşım sisteminin diğer önemli bir parçası da damarlardır. Bunlar atardamar, toplardamar ve kılcal damardır. Kanı kalpten dışarı taşıyan atardamarların akciğer atardamarları hariç hepsi oksijenli kan taşırlar. Kanı kalbe geri getiren toplardamarın da akciğer toplardamarı hariç karbondioksitli kanı taşırlar. Atardamar ve toplardamar arasında bulunan kılcal damarlar ise kanı hücrelere kadar taşıyan küçük damarlardır. Kısaca büyük kan dolaşımı kalpten çıkan kanın tüm vücutta pompalanır. Daha sonra vücut hücrelerinde kullanılıp kirlendikten sonra yeniden kalbe döner. Bu dolaşımın en temel amacı da temiz olan kanı vücuda dağıtmak ve kandaki atık maddeleri vücuttan atmaktır.
20.01.2024 06:16:21
Büyük Kan Dolaşımı ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz. Sayfayı Düzenle
|
