Lenf dolaşımı, akkan, akyuvar içeren, kan plazmasına benzer renksiz sıvı dolaşımını sağlayan sisteme verilen addır. Farklı bir tanımla lenf damarları içinde gezinen, kan plazması ve lenf proteinlerinden meydana gelen dolaşım sıvısına denilir.
Lenf dolaşımında lenf 2 yöntemle kana karışır
- İnce bağırsaklarda emilen yağ asidi ve gliserol vücudun aşağı kısmından toplanan lenfin taşınma yolu: Bağırsaklar ve bacaklardan toplanan lenf kilüs boruları damarlar ile peke sarnıcı vasıtasıyla bölgeye gelir.
Buradan en önemli lenf damarı meydana gelen göğüs kanalı ile sol köprücük altı toplar damarına bağlanır. Bu damar üst ana toplardamar ile birleşerek kalbin sağ tarafındaki kulakçığa açılır.
- Baş gövdenin sağ yarısından toplanan lenf ile sağ taraftaki lenfin taşınma yolu: bu organlardaki lenf damarları boyun bölgesindeki önemli lenf damarına bağlanır. Büyük lenf damarı sağ köprücük altı toplar damarıyla birleşir. Üst ana toplar damar yolu ile kalbin sağ kulakçığına açılır.
Lenf sistemi akyuvar üretip vücudun korunmasında vazife alırlar.
Ödem: Doku boşluklarında sıvı/akışkan birikimi ile meydana gelir.
Ödemin sebepleri şunlardır:
- Lenf cereyan yönteminin tıkanması
- Kılcallarda kan basıncının çoğalması
- Kılcallarda kan proteinleri miktarının düşmesi ve ozmotik basıncın düşmesi.
- Kılcal damar geçirgenliğinin çoğalması.
- Dokularda su ve tuz tutulması.
- Dokularda ozmotik basıncın çoğalması.
Lenf dolaşımının Vazifeleri
Doku ve hücrelerdeki başka maddeleri, ölü ve yıpranmış hücreleri, bakteri ve mikropları uzaklaştırmak, kaybedilen proteinlerin bir kısmının tekrardan dolaşıma kazandırmak, doku sıvısı ile kan sıvısının dengede kalmasını sağlamak, bağırsaklarda emilen yağ asitleri, gliserol, K, E, D, A vitaminlerini dolaşıma dahil etmek ve vücudun savunma sistemine dayanak olmak lenf sisteminin görevleri içerisindedir.
Lenf dolaşım sistemindeki organlar ve işlevleri
Lenf dolaşım sistemi; lenf sıvısı, lenf damarları, lenf düğümleri, dalak ve timus bezi olmak amacıyla 5 kısımdan meydana gelmiştir.
Lenf damarları
Lenf damarları; lenf kılcalları ve lenf toplar damarlarından meydana gelir. Atar damar bulunmaz.
Lenf kılcalları
- Lenf kılcalları, tek tabakalı yassı epitelden meydana gelmiştir.
- Bunların geçirgenlikleri kan kılcallarından çoktur.
- Lenf kılcallarında, kan kılcallarından çeşitli olarak; yalnızca doku sıvısından kılcal damar yönünde, tek istikametli madde geçişi olabilir. (Yalnızca emilim olabilir)
- Bunların bir ucu kapalı olup, doku sıvısının içerisine civarı uzanmıştır.
- Diğer ucu ise açık olup, lenf toplar damarı ile bağlanır.
Lenf toplar damarları
- Lenf toplar damarlarının yapısı, kan toplar damarlarına alternatif.
- Bunların yapısında düz adale ve lenf sıvısının tek istikamette akmasını imkânı sunan kapakçıklar yer alır alır.
Lenf düğümleri
- Lenf düğümleri yumru model olup, lenf damarlarının birleştiği yerlerde yer alır alır.
- İnsan vücunda tahmini olarak 500-600 lenf düğümü bulunur.
- Bademcikler en güzel malum lenf düğümleridir.
Görevi
- Akyuvar üretir. (T-lenfosit)
- Lenf sıvısı üretir.
- Lenf sıvısını süzerek mikropları yakalar.
- İçindeki akyuvarlar ile mikropları yok eder.
Dalak
- Lenf sıvısı üretir.
- Lenf sıvısını süzerek mikropları yakalar.
- İçindeki akyuvarlar ile mikropları yok eder.
- Yaşlanmış kan hücrelerini parçalar.
Timus bezi
- T-lenfositlerin olgunlaşmasını olanağı sağlar.
- Lenf sıvısı üretir.
- İçindeki akyuvarlar ile mikropları yok eder.
- Lenf sisteminin çalışmasını tertip eden timuzin hormonu üretir.
Lenf dolaşımının görevleri
- Bileşimindeki akyuvar ve antikorlar ile bağışıklığı olanağı sağlar.
- İnce bağırsaktan emilen; yağ asidi, gliserol ve ADEK vitaminlerinin dolaşım sistemine taşınmasını olanağı sağlar.
- Dokularda toplanan doku sıvısının fazlasını alır ve bunu dolaşım sistemine taşır.
- Böylece dokularda ödem oluşmasını önler.
23.01.2024 03:54:40
