6. Sınıf Dolaşım Sistemi Ders Notları
1. Dolaşım Sisteminin Görevleri
- Oksijeni ve besin maddelerini hücrelere taşımak
- Karbondioksit ve atık maddeleri hücrelerden uzaklaştırmak
- Hormonları ve diğer kimyasal maddeleri vücutta taşımak
- Vücut sıcaklığını düzenlemek
- Bağışıklık sistemini desteklemek
2. Dolaşım Sisteminin Bölümleri
A. Kalp
- Göğüs kafesinde, iki akciğer arasında yer alır
- 4 odacıktan oluşur: 2 kulakçık (atrium), 2 karıncık (ventrikül)
- Kanı pompalayan organdır
- Kalp kası (miyokard) özel bir kas türüdür
B. Kan Damarları
- Atardamarlar (Arterler): Temiz kanı kalpten vücuda taşır
- Toplardamarlar (Venler): Kirli kanı vücuttan kalbe getirir
- Kılcal damarlar: Atardamar ve toplardamarları birleştiren ince damarlardır
C. Kan
- Plazma: Kanın sıvı kısmı
- Alyuvarlar (Eritrositler): Oksijen taşır
- Akyuvarlar (Lökositler): Vücudu mikroplara karşı korur
- Kan pulcukları (Trombositler): Kanın pıhtılaşmasını sağlar
3. Kan Dolaşımı Çeşitleri
A. Büyük Kan Dolaşımı
- Kalbin sol karıncığından başlar, sağ kulakçığında biter
- Temiz kanı vücuda dağıtır
- Kirli kanı kalbe getirir
B. Küçük Kan Dolaşımı
- Kalbin sağ karıncığından başlar, sol kulakçığında biter
- Kirli kanı akciğerlere götürür
- Temizlenmiş kanı kalbe getirir
4. Kalp Atışı ve Nabız
- Kalp dakikada 60-100 kez atar
- Nabız: Kalp atışının damarlarda hissedilmesi
- Nabız ölçümü bilek ve boyundan yapılır
5. Kan Grupları
- A, B, AB ve 0 (sıfır) olmak üzere 4 ana kan grubu vardır
- Rh faktörü: Rh+ (pozitif) ve Rh- (negatif)
- Kan naklinde kan gruplarının uyumu önemlidir
6. Dolaşım Sistemi Sağlığı
- Dengeli beslenme
- Düzenli egzersiz
- Sigara ve alkolden uzak durma
- Stresten kaçınma
- Düzenli doktor kontrolü
7. Önemli Terimler
- Kalp krizi: Kalbi besleyen damarların tıkanması
- Hipertansiyon: Yüksek tansiyon
- Anemi: Kansızlık
- Damar sertliği: Damarların esnekliğini kaybetmesi
Önemli Hatırlatma: Dolaşım sistemi, vücudumuzun yaşamsal fonksiyonlarını sürdürebilmesi için hayati öneme sahiptir. Bu nedenle dolaşım sistemimizin sağlığını korumak çok önemlidir.
|
